Bao bì thân thiện với môi trường: nhựa hay giấy?

Bao bì nhựa hay bao bì giấy thân thiện với môi trường hơn? Đây là một cuộc tranh luận đã kéo dài nhiều năm nay. Hôm nay, chúng ta xin phân tích kĩ càng cả 2 phía để thấy đến cùng loại vật liệu nào có lợi hơn với cả môi trường và cả doanh nghiệp.

Ưu nhược điểm của bao bì nhựa và giấy

Đầu tiên, chúng ra có thể khẳng định một điều: cả 2 loại bao bì đều có ảnh hưởng tốt và xấu với môi trường. Tác động của chúng với môi trường bắt đầu từ khâu sản xuất và tới khâu phân giải. Vì vậy, đầu tiên chúng ta cùng điểm qua ưu nhược điểm của cả 2.

Bao bì nhựa

Bao bì nhựa đã trở nên phổ biến từ những năm 1950. Được sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch, một loại tài nguyên không tái sinh. Vì vậy, càng sản xuất, nguồn nguyên liệu thô càng ít đi. Vì khó phân hủy, chúng được cho là gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, người ta vẫn sử dụng chúng vì những lí do sau:

Ưu điểm:

• Chi phí thấp: Nhựa là vật liệu rẻ nhất trong số các vật liệu chế tạo bao bì.
• Độ bền cao: Nhựa không vỡ hay rách dễ dàng, có thể thả rơi mà không vỡ. Chúng cũng khó bị hỏng khi xếp chồng lên nhau, rất dễ dàng cho việc vận chuyển.
• Tuổi thọ dài: Nhựa phải mất cả trăm, ngàn năm để phân giải. Vì vậy, chúng có thể lưu giữ thời gian dài mà không hỏng. Tuy nhiên đây vừa là ưu điểm, vừa là nhược điểm.
• Nhẹ: So với các loại vật liệu khác, bao bì nhựa chiếm trọng lượng không đáng kể. Năng lượng sử dụng trong quá trình vận chuyển sẽ giảm đi rất nhiều.
• Độ linh hoạt lớn: Bao bì nhựa có thể xuất hiện trong rất nhiều dạng. Từ mềm dẻo, linh hoạt tới cứng cáp, vững chắc.

Nhược điểm:

• Năng lượng sử dụng trong quá trình sản xuất: sản xuất nhựa từ các loại nguyên liệu hóa thạch thải rất nhiều CO₂, gây ô nhiễm môi trường.
• Không được tái chế tốt: mặc dù nhựa có thể tái chế, nghiên cứu cho thấy 91% lượng nhựa trên thế giới chưa từng được tái chế.
• Tuổi thọ dài: như đã nói ở ưu điểm, nhựa có thể mất cả ngàn năm để phân giải. Vì vậy, chúng gây ô nhiễm và phá hoại môi trường nếu không được tái chế.
• Ô nhiễm: Nhựa gây ô nhiễm cả môi trường đất và biển. Động vật cũng có thể bị nghẹn bởi chúng. Kể cả khi phân rã, chúng vẫn để lại hạt nhựa ở kích cỡ hiển vi, gây hại môi trường.

Bao bì giấy

Có thể thấy, bao bì giấy trong mắt người tiêu dùng có nhiều lợi thế hơn so với nhựa. Hiện nay, chúng ta đang gặp phải một đợt khan hiếm bìa carton do sự phát triển của thương mại điện từ. Sự phổ biến của bao bì giấy là điều không thể chối cãi.

Ưu điểm:

• Tái chế dễ dàng: Bìa và giấy được làm từ bột giấy và/hoặc các vật liệu giấy tái chế. Chúng có tỉ lệ tái chế cao tới 85.8% ở châu Âu.
• Phát triển bền vững: có thể sử dụng dài hạn mà không gây ô nhiễm môi trường. Giấy phân hủy nhanh hơn rất nhiều so với nhựa.
• Tái sử dụng: hộp carton có thể được tái sử dụng. Khi không dùng có thể được gấp gọn và cất vào một chỗ.
• In ấn và thiết kế: Giấy có thể được in ấn một cách dễ dàng, làm chúng trở thành công cụ quảng bá thương hiệu rất tốt.
• Tiết kiệm chi phí: Do đặc tính tái sử dụng của nó, hộp/ bao bì carton có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm một khoản lớn chi phí.
• Thời gian bảo quản dài: chỉ cần không gặp nước và mối mọt, bao bì giấy có thể được bảo quản trong thời gian rất dài.

Nhược điểm:

• Không bền: Giấy là chất liệu dễ bị hỏng, nhất là khi bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như: nước, lửa, thay đổi thời tiết.
• Khó chồng xếp: Rất khó để chồng xếp thùng carton nói riêng và bao bì giấy nói chung mà không bị bục, vỡ.
• Tỉ lệ tái chế: Giấy không thể được tái chế mãi mãi. Sau 5 – 7 lần tái chế, vật liệu giấy hầu như hao hết.
• Năng lượng trong quá trình sản xuất: Theo thống kê, sản xuất mỗi 1000 túi giấy tiêu tốn năng lượng gấp 3.4 lần so với túi nhựa.
• Năng lượng cần cho vận chuyển: Do bao bì giấy nặng hơn bao bì nhựa cùng tải trọng, năng lượng vận chuyển vì thế cũng cao hơn.
• Tăng lượng chặt phá rừng: Giấy được làm từ cây, là một nguồn tài nguyên tái sinh. Tuy vậy, thời gian từ khi trồng tới khi thu hoạch là không ngắn. Vì vậy nếu lượng sản xuất quá nhiều có thể dẫn tới việc chặt phá rừng không kiểm soát.

Tổng kết

Thông qua ưu nhược điểm của 2 loại, chúng ta có thể thấy được rằng: tuy bao bì giấy tốt cho môi trường hơn về quá trình hậu tiêu thụ nhưng về tổng thể lại chưa hẳn vậy.

Trong quá trình sản xuất và vận chuyển, bao bì giấy tiêu thụ năng lượng lớn hơn rất nhiều so với bao bì nhựa. Về khả năng bảo quản, bao bì giấy kém hơn ở mọi phương diện. Hiện tại, bao bì nhựa cũng có khả năng in ấn tuyệt vời. Kết hợp với kiểu dáng đa dạng, chúng tốt hơn bao bì nhựa trong khả năng thu hút sự chú ý của người tiêu dùng.

Nguồn nguyên liệu của nhựa là tài nguyên không tái sinh. Nhưng với độ bền và khả năng tái chế của mình, nhựa có thể được tái chế liên tục trong thời gian dài. Miễn sao tỉ lệ tái chế của chúng càng lớn, khả năng tác động tới môi trường càng nhỏ. Hiện nay, ngoài nhiên liệu hóa thạch, nhựa còn có thể được tổng hợp từ các nguồn như thực vật, vi khuẩn…

Đã có thời kì, hàng loạt doanh nghiệp chuyển từ bao bì giấy, gỗ sang nhựa bởi tác động môi trường của việc chặt phá rừng là quá lớn. Vì vậy, nếu bạn là doanh nghiệp hoặc người tiêu dùng có ý thức, mong muốn góp phần bảo vệ môi trường thì bạn nên lựa chọn bao bì nhựa và tích cực hưởng ứng các chương trình, phong trào tái chế, tái sử dụng sản phẩm nhựa.